جایگاه حفظ در آیات قرآن-قسمت سوم
چرا قرآن را حفظ کنیم ؟
در مطالب گذشته آیات ٣۴ سورهی احزاب و ١٧ سورهی قمر را بررسی کردیم، آیهی نورانی دیگر که شایسته است مورد بحث قرار گیرد، آیهی ۴٩ سورهی عنکبوت است.
«بَل هُوَ آیاتٌ بیِّناتٌ فی صُدورِ الَّذینَ اوتوا العِلمَ …»
در آیهی پیشین (آیهی ۴٨ سورهی عنکبوت)، خدای متعال خطاب به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله میفرماید: «پیش از این که قرآن را بر تو نازل کنیم، نه کتابی میخواندی و نه مینوشتی؛ که اگر این گونه بود، موجب تردید کوردلان میشد». پس از آن در آیهی بعد، تأکید میفرماید: «بلکه این قرآن آیات روشنی است، در سینههای کسانی که به آنها علم [الهی] داده شده و هرگز آیات ما را جز ستمکاران انکار نمیکنند». «بَل هُوَ آیاتٌ بیِّناتٌ فی صُدورِ الَّذینَ اوتوا العِلمَ وَ ما یَجحَدُ بِآیاتِنا إِلَّا الظّالِمونَ»[١]
در تفاسیر روایی شیعه از جمله «البرهان» مصداق بارز و برجستهی «صاحبان علم» که قرآن در سینههای آنان جای گرفته را «ائمه» که جانشینان بر حق پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله هستند، معرفی مینماید. این امر به خوبی دلالت بر ارزشمندی حفظ و از بر داشتن قرآن به عنوان مقدمهی انس و عمل، میکند. چرا که یکی از خصوصیات امامان معصوم علیهم السلام که محبوبترین آفریدههای خدا پس از نبی مکرم اویند، حفظ آیات الهی میباشد. از همین رو شایسته است، شیعیان و پیروان راستین آنان نیز به ایشان تأسی کرده و در حفظ، انس، تدبر و عمل به قرآن بکوشند.
البته مرحوم علامهی طبرسی رحمه الله در تفسیر جوامعالجامع علاوه بر پیامبر و ائمه علیهم السلام، دانشمندانی که قرآن را حفظ نموده و در سینههای خود جای دادهاند و معنای آن در سینههایشان رسوخ نموده را مصداق این آیه میداند.[٢]
این نکته نیز قابل توجه است که خدای سبحان، جایگاه قرآن را سینهها و قلوب مؤمنان معرفی مینماید نه فقط اوراق و صفحات قرآن؛
«بَل هُوَ آیاتٌ بیِّناتٌ فی صُدورِ الَّذینَ اوتوا العِلمَ …»
این امر به خوبی دلالت بر فضیلت و ارزشمندی حفظ قرآن کریم دارد. روشن است، هنگامی که مؤمنان نهایت بهره و استفاده را از آیات درر بار قرآن، خواهند برد که سینهی خود را مملو از آیات نورانی سازند.
مطلب آینده: جایگاه حفظ در روایات معصومین علیهم السلام
١. عنکبوت / ۴٩.
٢. «هم النّبیّ و الأئمّة و العلماء الّذین حفظوه و و وعوه و رسخ معناه فی قلوبهم»؛ تفسیر جوامعالجامع، ج ٣، ص ٢۵٠.