جایگاه حفظ قرآن کریم در آیات قرآن -قسمت دوم

در مطلب گذشته آیه‌ی ٣۴ سوره‌ی احزاب را بررسی کردیم، دومین آیه‌ی مورد بحث، آیه‌ی

«وَ لَقَد یَسَّرنا القُرآن للذِّکرِ فَهَل مِن مُدَّکِرٍ»[١]

است که چند بار در سوره‌ی قمر تکرار شده است و معنی آن این است که «به راستی ما قرآن را برای تذکر و پندآموزی، آسان و قابل فهم کردیم، پس آیا پندگیرنده‌ای هست؟».

با توجه به تفسیری که در آیه‌ی مطلب قبل، از واژه‌ی «ذکر» ارائه گشت در این جا نیز مفسران بزرگی چون مرحوم طبرسی – مؤلف تفسیر مجمع‌البیان – بر این باور است که مراد از آسان سازی قرآن برای ذکر، این است که آن را برای حفظ و قرائت آسان نمودیم تا همه‌ی آیات آن قابلیت از بر خواندن را داشته باشد؛[٢] پس آیا کسی هست که در این زمینه از قرآن بهره گیرد.

علامه‌ی شهید، استاد مرتضی مطهری رحمه الله علیه در کتاب آشنایی با قرآن در ذیل این آیه می‌فرمایند که:

«قرآن از کتاب‌هایی است که آمادگی‌اش برای حفظ شدن از هر کتاب دیگری بیشتر است. عجیب است! شعر را می‌شود حفظ کرد و قرآن شعر هم نیست، نثر است … در میان نثرها تنها کتاب نثری در عالم که قابل حفظ کردن است، یعنی اصلاً ذهن، آن را برای حفظ کردن می‌پذیرد، قرآن است. نکته‌ی قابل توجهی که از این آیه استفاده می‌شود و در خارج نیز محقق شده است، این که هیچ کدام از کتاب‌های آسمانی جز قرآن، قابلیت حفظ کردن را ندارند».[٣]

روشن است، خداوند حکیم، این ویژگی را عبث و بیهوده در این کتاب آسمانی قرار نداده است. افزون بر آن مطابق برخی احادیث، قدرت حفظ قرآن، یکی از موهبت‌های بزرگ پروردگار بر امت اسلام است؛ پس بر هر مسلمانی است که به میزان توان خود، از قرآن حفظ نموده و آن را توشه‌ی راه و موجب انس و تدبر در آیات سازد. چرا که مطابق فرمایش نورانی رسول اکرم صلی الله علیه و آله «خداوند دوست می‌دارد، اثر نعمت خود بر بندگانش را ببیند».[۴]

ادامه دارد …

١. قمر / ١٧.

٢. «أی سهلناه للحفظ و القراءة حتی یقرأ کله ظاهرا…»؛ مجمع‌البیان، ذیل آیه‌ی شریفه.

٣. آشنایی با قرآن، ج ۵، ص ٢٢٧.

۴. «إِنَّ اللهَ یُحِبُّ إذا أَنعَمَ عَلی عَبدِهِ أَن یَری أَثَرَ نِعمَتِهِ عَلَیهِ…»؛ بحارالأنوار، ج ٧۴، ص ١۶١.